‘De oorkonde van 976’ is het oudste, bekende, document waarin Zierikzee vermeld wordt. Een document van dus maar liefst ruim 1000 jaar terug, Het was bekend dat het nog bestond en info eruit was door historici ook gebruikt, maar dat m.b.v. een transcriptie (overzetting) in drukletters (die overigens ook al weer zo’n 150 jaar oud is). Daar stond de tekst dus wel nog steeds in het, originele, Latijn. Dit bijzondere manuscript was nooit meer bekeken, was ook niet als afbeelding te zien èn was dus nog nooit vertaald. Winter 2018-2019 is vanuit Vlam een vertaling gerealiseerd door curator Jolien Hemmes i.s.m. de heer ‘t Hart en anderen.
In het voorjaar van 2019 is deze door Vlam, met een uitgebreid programma, gepresenteerd in de oude Nieuwe Kerk in Zierikzee. De opening gebeurde door de toenmalige burgemeester van Schouwen-Duiveland de heer Rabelink. Er was een uitgebreide expo-special over van alles rondom de oorkonde en de situatie toen, verder themawerken van kunstenaars en van scholiere, lezingen etc.
Bij extra beschouwing van de vertaling en het beeld van de situatie van het toen prille kerkdorp, popte bij Jolien Hemmes op dat de oorkonde wat betreft de oude naam van Zierikzee eerder, vrijwel zeker, verkeerd was gelezen. Het ws namelijk logisch dat die naam het rijkere ‘Creka-en-Papingalant’ was i.p.v., zoals eerder gedacht, enkel ‘Creka’. Dat de tekst tot dan alleen in het Latijn voorhanden was geweest, maakte dat de meesten de naam gewoon overnamen van anderen en dat dus 1x het als alleen Creka lezen eindeloos dezelfde versie gaf. De nieuwe oude naam werd bekend gemaakt. Hij werd o.e. vanaf april 2019 opgenomen in de bijbehorende heel uitgebreide route met locatie-expo exp0 ‘Zierik langs de Ee’, over de verder ontwikkeling van de plaats . (Deze liep van eind maart t/m half september). Ook werd het gedeeld via een uitgebreid, degelijk artikel in het decembernummer van dat jaar van het blad Zeeland van het KZGW, het Koninklijk Zeeuws Genootschap der Wetenschappen.
In het artikel in dit nummer van het KZGW een scan van de oude oorkonde, de oude genoemde transcriptie, van Koch e.a., en de vertaling. De keuzes genomen bij het vertalen zijn toegelicht en er is info bij gegeven over de extra zoektocht die gedaan werd rond verschillende aspecten van de naam.. De zoektocht was overigens veel uitgebreider dan hierbij beschreven kon en overlapte deels met die voor de route met locatie-expo ‘Zierik langs de Ee’.
In de bespreking o.a. iets de overwegingen m.b.t. namen (mede op basis van algemener semantische research van anderen), iets over vroegere verhoudingen tussen bevolking landeigenaren en abdijen m.b.t. de start van kerken kerken en ook met het nieuws dat er met het zien van deze nieuwe vroege naam voor Zierikzee m.b.t. een vermoedde andere grondlegger van de plaats. Die kennis en mogelijke achtergronden waren intussen, voor zover mogelijk, nog wat verder uitgespit.
Het artikel is te lezen door op deze link te klikken:
https://kzgw.nl/wp-content/uploads/2020/02/28-4-Hemmes-J.-De-oorkonde-uit-976.pdf
Het nummer is ook te bestellen bij het KZGW via info@zeeuwsgenootschap.nl
Voor de goede orde: zowel op het geheel als op delen rust © copyright.
Bij interesse kan gemaild naar stichtingvlam@telfort.nl